วันพฤหัสบดีที่ 6 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2557

การส่งเสริมพัฒนาการเด็กวัย 4-5 ปี ในด้านต่าง ๆ

เด็กวัย 4 -5 ปี มีความมั่นใจในตัวเองมาก เต็มไปด้วยความอยากรู้อยากเห็น

สนใจสิ่งรอบตัวที่แปลกใหม่ ฝึกทักษะใหม่ๆ เพราะอยากทำอะไรให้สำเร็จทุกอย่าง 

ต้องการแสดงความคิดและแสดออกในสิ่งที่คิดซึ่งเต็มไปด้วยจินตนาการ


พัฒนาการทางร่างกายและการส่งเสริม

เด็กวัยนี้มักจะชอบเล่นแบบโลดโผน เพราะมีพัฒนาการทางร่างกายที่ดีขึ้น 

สามารถทรงตัวได้ดีขึ้น จึงมักคิดว่าเป็นเรื่องท้าทายและมักจะทำอะไรที่ยากๆ 

เพื่อทดสอบกำลังของตัวเอง


พัฒนาการของกล้ามเนื้อมัดใหญ่เด็กอายุ 4 - 5 ปี

- ก้าวสลับเท้าขึ้นลงบันไดได้คล่อง

- ชอบหมุนตัว แกว่งตัว ตีลังกา ชอบวิ่ง กลิ้ง ปีนบันไดและต้นไม้

กระโดดขาเดียวได้ไกล 4 -6 ก้าว

กระโดดจากที่สูง 2 ฟุต โดยเท้าทั้งสองข้างลงพร้อมกัน

ใช้มือจับลูกบอลได้ดี แทนที่จะใช้แขนรับ

ถีบรถจักรยานสามล้อและเลี้ยวกลับรถได้



                      พัฒนาการของกล้ามเนื้อมัดเล็กเด็กอายุ 4 - 5 ปี

                          • - ต่อบล็อคเป็นหอคอยสูงๆ ได้

                          • - ใช้กรรไกรได้ดี ตัดกระดาษตามเส้นได้

                      • - วาดรูปคนได้ มีส่วนหัว ลำตัว แขน และขา จะค่อยๆ พัฒนาการคัดลอกตัวอักษร
                      • ตามแบบง่ายๆ ได้

                          • - ร้อยลูกปัดเป็นสร้อยคอได้ แต่ยังไม่สามารถสนเข็มได้


                      การส่งเสริมพัฒนาการทางร่างกายของเด็กวัย 4 – 5ปี

                          • - ให้เด็กได้ทำอะไรด้วยตัวเอง เช่น ใส่เสื้อผ้า ติดกระดุมเสื้อ และผูกเชือกรองเท้าเอง

                        • หรือต่อภาพจิ๊กซอว์ เป็นต้น

                      • - หากิจกรรมให้ด็กทำ เช่น ระบายสี ปั้นดินน้ำมัน ดัดลวด ดัดเชือกเป็นรูปทรงต่างๆ 

                        • - พาลูกออกไปวิ่งเล่นนอกบ้าน ฝึกทักษะการเคลื่อนไหว ช่วยพัฒนากล้ามเนื้อมัดใหญ่

                        • และกล้ามเนื้อมัดใหญ่ได้ทำงานประสานกันระหว่างวายตากับมือได้ดีอีกด้วย

                      • - ฝึกให้รับผิดชอบงานบ้านเล็กๆ น้อยๆ เช่น เช็ดโต๊ะ เก็บรองเท้า 

                      • พัฒนากล้ามเนื้อมัดเล็ก 


                      สุขภาพฟันของเด็กวัย 4-5 ปี 

                      ในช่วงวัย 4-5 ปี เด็กจะมีฟันน้ำนมครบ 20 ซี่ เด็กๆ จะชอบกินขนม ของขบเคี้ยวที่มี

                      แป้งและน้ำตาลเป็นส่วนประกอบ จะทำให้ฟันผุง่าย ดังนั้น เด็กๆ ควรได้รับการดูแลและ

                      แปรงฟันอย่างถูกวิธีและสะอาด เพราะการเสียฟันน้ำนมก่อนเวลาที่ฟันแท้จะขึ้น 

                      ทำให้ฟันแท้เกหรือซ้อนกันได้


                      การส่งเสริมพัฒนาการสุขภาพฟันของเด็กวัย 4 - 5 ปี

                            • - ควรดูแลความสะอาดในช่องปากของเด็ก โดยเป็นผู้แปรงฟันอย่างถูกวิธีให้เด็กที่มี

                            • อายุ ต่ำกว่า 5 ขวบ และควรพูดคุยให้เด็กเห็นความสำคัญของการแปรงฟันและรักษา

                            • ฟันให้แข็งแรง

                            • - หัดให้เด็กแปรงฟันเอง และผู้ใหญ่ช่วยแปรงซ้ำในตอนสุดท้ายเพื่อให้ฟันสะอาด 

                            • และต้องระวังไม่ให้เด็กกลืนยาสีฟัน


                      พัฒนาการทางภาษาและการส่งเสริม

                      เด็กอายุ 4 – 5 ปี อยู่ในระยะโครงสร้าง (Structure Stage) การรับรู้และการสังเกต

                      ของเด็กวัยนี้ดีขึ้นมาก เด็กจะคอยสังเกตการณ์การใช้ภาษาของคนรอบข้าง 


                      และทดลองใช้ด้วยตนเอง



                      พัฒนาการทางภาษา เด็กอายุ 4 - 5 ปี

                        • - บอกชื่อ นามสกุล และที่อยู่ได้

                        • - รู้จักเพศของตัวเอง

                        • - มีเหตุผลมากขึ้น

                      • - ชอบถามทำไม เมื่อไร อย่างไร และถามความหมายของคำ และมักเป็นคำถาม

                          • - รู้จัดคำ 4,000 - 6,000 คำ และสามารถพูดได้ 5-6 ประโยคต่อคำ 

                          • สามารถเล่าเรื่องซ้ำ

                        • - เข้าใจคำถามง่ายๆ และตอบคำถามนั้นได้ แม้ในเด็กบางคนอาจจะยังพูดติดอ่าง 

                          • - ชอบเล่าเรื่องราวต่างๆ ที่คิดขึ้นมาเอง ให้คนอื่นๆ ฟัง ทั้งพ่อแม่ คนรอบข้าง 

                          • และเพื่อน

                          • - คิดคำขึ้นมาใช้โต้ตอบกับผู้ใหญ่ได้

                          • - มักให้ความสนใจในภาษาพูดของผู้ใหญ่ โดยเฉพาะคำแสลง หรือคำอุทาน

                          • - มักจะคอยฟังเวลาที่ผู้ใหญ่คุยกัน จดจำคำศัพท์ และบทสนทนาเหล่านั้น 

                          • โดยเฉพาะคำแสลงหรือคำอุทาน

                        • - ชอบเรื่องสนุก ตลก ชอบภาษาแปลกๆ ชอบฟังนิทานมาก และชอบฟังเพลง 

                          • และจะเล่นเป็นสุนัข เป็ด หรือสัตว์ต่างๆ ในเรื่องนั้น พร้อมทำเสียงสัตว์เหล่านั้น

                          • ประกอบได้

                        • - สามารถบอกชื่อสิ่งของในภาพที่เห็นได้ หรือเล่าเรื่องที่พ่อแม่เคยอ่านให้ฟังได้ 

                          • - สับสนระหว่างเรื่องจริงกับเรื่องเล่าในหนังสือเด็ก


                        การส่งเสริมพัฒนาการทางภาษาของเด็กวัย 4-5 ปี


                              • ควรตอบคำถามของเด็กด้วยคำตอบ สั้น เข้าใจง่าย และใช้ภาษาที่ถูกต้อง

                              • ไม่ควรถือป็นอารมณ์เมื่อเด็กพูดคำหยาบ ไม่สุภาพต่างๆ ควรมีท่าทีไม่สนใจ

                              • ถ้อยคำเหล่านั้น  ไม่นานเด็กจะเลิกพูดไปเอง


                              • สร้างทักษะพื้นฐานอื่นๆ ทางภาษาที่เกี่ยวข้องกับสติปัญญา เช่น อ่านหนังสือ

                              • ให้เด็กฟังเป็นประจำ ควรสอนให้เด็กเข้าใจจำนวนจากสิ่งต่างๆ รอบตัว เช่น 

                              • ขนม 1 ชิ้น นก 2 ตัว และสอนการเพิ่มหรือลดจำนวนจากภาษาที่ใช้ 

                              • เช่น "ได้เพิ่มมาอีก" หรือ "บินหายไป" เป็นต้น ความเข้าใจพื้นฐานจากสิ่งเหล่านี้ 

                              • จะเชื่อมโยงไปสู่ความหมายของสัญลักษณ์ และการเรียนรู้คณิตศาสตร์ขั้นต่อไป

                              • เมื่อเด็กเล่าเรื่องราวต่างๆ ที่คิดขึ้นมาเอง และแต่งเติมเสริมต่อ ควรปล่อยให้เด็ก

                              • เล่า และไม่ตำหนิติเตียน


                        พัฒนาการทางสติปัญญาและการส่งเสริม

                        ความพร้อมของพัฒนาการด้านสติปัญญา ของเด็กวัย 4-5 ปี มีมากขึ้น 

                        เมื่อสมองส่วนหน้า (Frontal Lobe) พัฒนาและทำงานได้ดีขึ้น เด็กๆ จะสามารถ

                        ควบคุม ยับยั้งชั่งใจ อธิบายความต้องการ หรือความคับข้องใจของตนเองได้

                        มากขึ้น แล้วความซน ดื้อ และ เจ้าอารมณ์จะค่อยๆ ลดลงไปเอง

                        เด็กวัยนี้จะมีการมองโลกอย่างหลากหลายมุมมอง (Multicausal thinking) 

                        เริ่มเข้าใจเหตุและผลที่ซับซ้อนขึ้น ซึ่งเป็นผลจากพัฒนาการทางอารมณ์ของเด็ก

                        วัยนี้


                        พัฒนาการทางสติปัญญาของเด็กอายุ 4 - 5 ปี

                            • - นับ 1 – 3 ได้ถูกต้อง และ ท่องจำเลข 1 – 30 ได้

                            • - เรียงบล็อก 5 อัน ตามลำดับจากใหญ่ที่สุดไปเล็กที่สุด

                            • - บอกชื่อและจับคู่แม่สีได้

                            • - แยกแยะความต่างระหว่างเส้นขวาง เส้นตั้ง และเส้นนอนได้

                            • - บอกได้ว่าอันไหนที่ใหญ่ที่สุด และยาวที่สุดในสิ่งของสามอย่าง

                            • - เข้าใจเรื่องขนาดได้ลึกซึ้งขึ้น

                            • - ใช้คำที่บอกตำแหน่งได้ เช่น ข้างหน้า ข้างหลัง ข้างใต้ ข้างบน ข้างใน 

                            • ข้างนอก ฯลฯ

                            • - มีความเข้าใจเรื่องเวลาเพิ่มขึ้น เช่น วัน เดิน นาที เวลาเข้านอน ฯลฯ

                            • - เป็นนักสังเกตการณ์ที่ดี โดยเฉพาะเรื่องที่ตัวเองมีส่วนเข้าไปเกี่ยวข้องอยู่ด้วย

                            • - เล่นของเล่นได้นานขึ้น เพราะมีสมาธิดีขึ้น


                        การส่งเสริมพัฒนาการทางสติปัญญาของเด็กวัย 4 - 5 ปี

                        • - ออกกำลังกาย เช่น ปั่นจักรยาน ช่วยเสริมสร้างพัฒนาการของสมอง 

                        • เมื่อใช้สายตามอง ขาออกแรงปั่น ใช้สมองส่วนควบคุมการทรงตัว ทุกส่วนจึงได้

                        • ทำงานประสานกัน และยังนำออกซิเจนเข้าไปหล่อเลี้ยงสมองอีกด้วย  

                        • ทำให้สมองทำงานต่อเนื่อง และเด็กมีสมาธิดีขึ้นด้วย

                        • - การเล่นต่อบล็อกหรือชุดตัวต่อเสริมทักษะ เป็นรูปร่างต่างๆ การใช้นิ้วและมือ

                            • ให้คำชมเมื่อเขาแสดงวิธีคิดใหม่ๆ

                          • - เป็นตัวอย่างที่ดีให้กับลูกในเรื่องการอ่าน ชวนกันตั้งคำถามและให้เด็กคิดหา

                          • คำตอบ 

                            • - ควรกระตุ้นสมองซีกขวาให้ทำงานไปพร้อมกัน ฝึกให้เด็กคิดเป็นภาพเพื่อ

                            • เพิ่มศักยภาพของสมอง เช่น การบวกเลข จะกระตุ้นสมองความพร้อมให้กับ

                            • ทางเดินของประสาทที่ใช้ความคิด จิตใจสงบ กล้ามเนื้อสมองผ่อนคลาย 

                          • - เปิดเพลงบรรเลงเบาๆ ดีต่อการเรียนและการแก้โจทย์คณิตศาสตร์ เพราะจะช่วย

                          • เตรียมพร้อมสำหรับการเรียนรู้ทำให้เด็กรู้จักตัวเลขจากการนับจังหวะ บวกลบค่า

                          • ของเวลา เข้าใจเรื่องของสัดส่วน 

                          • - การเรียนหรือการเล่นดนตรี จะช่วยให้การเรียนคณิตศาสตร์ดีตามไปด้วย 

                          • เพราะดนตรีและรู้จักค่าของตัวโน้ตแต่ละตัวที่ไม่เท่ากัน



                          พัฒนาการทางสังคมและการส่งเสริม

                          - เด็กวัยนี้ต้องการสัมผัสสิ่งใหม่ๆ ไม่ว่าผู้คน อาหาร เสื้อผ้า การเล่น และ

                          ของเล่นใหม่ๆ มีความรู้สึกชอบหรือไม่ชอบรุนแรง แสดงพฤติกรรมขัดแย้งกับคนอื่น

                          เพื่อเรียกร้องการตอบสนองทางสังคมจากเพื่อนๆ และเป็นเพราะการทำงานของ 

                          สมองส่วนหน้าซึ่งทำหน้าที่ควบคุมอารมณ์ยังพัฒนาไม่สมบูรณ์ จึงแสดงออกรุนแรง 

                          แต่ก็จะค่อยๆ ลดลงไปเองการปฏิเสธหรือต่อต้านอำนาจของผู้ใหญ่แสดงออกด้วย

                          คำพูด ท่าทาง หรือบางครั้งอาจใช้ความเงียบ แกล้งทำเป็นไม่ได้ยิน หรือทำเป็น

                          ไม่เข้าใจคำถาม

                                • - การเลียนแบบ เลียนแบบการพูด กิริยาท่าทางจากเด็กคนอื่น หรือผู้ใหญ่ที่รู้สึกผูกพัน

                                • หรือเลียนแบบจากผู้ที่สัมผัสตัวเขาอย่างนุ่มนวลหรือ เลียนแบบจากผู้ที่ต้องกา

                                • จะเลียนแบบด้วย

                                • - การแข่งขันจะเริ่มในวัยประมาณ 4 ปี เด็กอยากให้ตนเองได้รับการยอมรับมากกว่า

                                • คนอื่นๆ

                                • - การทะเลาะวิวาท แสดงออกด้วยการเตะ ตี กัด ร้องไห้ หรือแย่งชิงของเล่นกลับคืน

                                • ความเห็นใจหรือรู้สึกสงสารแสดงออกด้วยการพยายามจะช่วยเหลือผู้อื่น 

                                • เช่น ช่วยเพื่อนที่หกล้ม ช่วยทำแผลให้เพื่อน เป็นต้น

                                • - การยึดตนเองเป็นศูนย์กลางเด็กต้องการให้ตัวเองเป็นใหญ่ ต้องได้ทุกสิ่ง 

                                • ต้องการให้คนอื่นยอมรับในสิ่งที่ทำอยู่ และจะเริ่มลดการยึดตนเองลงเมื่อเด็ก

                                • ได้เข้ากลุ่มกับเพื่อน ได้เล่นรวมกับคนอื่น เด็กจะเกิดการเรียนรู้และยอมรับคนอื่น

                                • มากขึ้น


                          พัฒนาการทางสังคมของ เด็กอายุ 4 - 5 ปี

                          - เข้าใจความจำเป็นของการให้ และรับรู้จักการอดทนรอคอย และลำดับก่อนหลัง

                          ตอบสนองต่อกฎเกณฑ์ เช่น มีกฎว่าไม่ตีหรือทำร้ายเด็กคนอื่น หรือ เล่นได้แค่หน้าบ้าน

                          - สนใจและอยากเล่นเป็นกลุ่ม และเกาะกลุ่มกันมากขึ้น มีการแข่งขันระหว่างกลุ่ม

                          - ชอบมีเพื่อน และอยู่ท่ามกลางเพื่อนๆ จะคุยและเล่นจนไม่ยอมเลิก

                          - กีดกันเด็กคนที่ 3 ถ้าเล่นด้วยกันเป็นกลุ่มที่มีจำนวนมากกว่า 2 คน โดยเฉพาะ

                          จำนวนเลขคี่ เช่น 3 คนมักจะจัดการปัญหาทะเลาะเบาะแว้งได้ดีพอสมควร

                          - เด็กจะคุ้นเคยกับการเล่นรวมกันเป็นกลุ่ม เด็กๆ จะรู้วิธีการจัดการกันเองในกลุ่ม 

                          - ชอบกระซิบและมีความลับ มักเป็นเพศเดียวกัน

                          - ชอบเล่นกับเด็กมากกว่าผู้ใหญ่ เล่นกับเพื่อนได้ทั้งผู้ชายและผู้หญิง แต่เพื่อนสนิท
                            - ชอบเล่นสมมุติ


                            การส่งเสริมพัฒนาการทางสังคมของเด็กวัย 4-5 ปี
                            - แม้ว่าเด็กวัยนี้จะจัดการปัญหาทะเลาะเบาะแว้งได้ดีพอสมควร ผู้ใหญ่สามารถเข้าไป
                            ไกล่เกลี่ยหรือให้คำแนะนำได้บ้าง
                              - การพาลูกออกไปวิ่งเล่นนอกบ้าน นอกจากจะช่วยส่งเสริมด้านมิติสัมพันธ์แล้วช่วยให้
                              เด็กรู้จักการแก้ปัญหาด้วย
                                - และรู้จักวางแผน ฝึกให้รับผิดชอบงานบ้านเล็กๆ น้อยๆ เช่น เช็ดโต๊ะ เก็บรองเท้า 
                                เพื่อเรียนรู้การแก้ปัญหา

                                พัฒนาการทางอารมณ์และจิตใจและการส่งเสริม

                                เด็กวัยนี้ รู้จักคิดและมีเหตุผลมากขึ้น แต่ก็ยังมีความกลัวอยู่ ซึ่งเป็นความกลัว
                                จากจินตนาการของเด็กเอง


                                พัฒนาการทางอารมณ์และจิตใจของเด็กอายุ 4 - 5 ปี


                                • - เด็กวัยนี้จะมีอารมณ์แปรปรวนได้ง่าย เดี๋ยวรักมาก เกลียดแรง ร่าเริง น่ารัก 

                                    • - อ่อนไหวต่อคำชมและคำตำหนิ

                                    • - ไม่หยิบของผู้อื่นมาเป็นของตนเอง

                                    • - ชอบออกนอกกฎเกณฑ์

                                    • - ชอบส่งเสียงดัง ขี้โม้ โอ้อวด

                                    • - มักพูดคำหยาบ โดยที่ยังไม่เข้าใจความหมาย

                                    • - ชอบดูดนิ้วหัวแม่มือตอนจะนอน สำหรับเด็กบางคนการดูดนิ้วเป็นการคลายเครียด

                                    • เท่านั้น

                                    • - ร้องไห้คร่ำครวญไม่ยอมแยกจากแม่ไปนอนคนเดียวทั้งที่เคยทำได้มาก่อน

                                    • - เด็กผู้ชายชอบจับอวัยวะเพศเวลาหงุดหงิด

                                    • - สนใจเรื่องการแต่งงาน

                                    • - ซักถามว่าเด็กออกมาจากท้องแม่ได้อย่างไร ชอบสงสัยว่ามีการซื้อขายเด็กได้ไหม

                                  • - เริ่มรู้จักสิ่งดี และ สิ่งไม่ดี


                                การส่งเสริมพัฒนาการทางอารมณ์และจิตใจของเด็กวัย 4 - 5 ปี

                                  • - ต้องคอยพูดด้วยเหตุผล

                                • - หากเด็กรู้สึกมีปัญหาที่แก้ไม่ได้ จะต้องช่วยเหลือโดยให้คำแนพนำที่หนักแน่น 

                                  • - เมื่อเด็กอาละวาด พูดด้วยเหตุผลแล้วยังไม่เชื่อฟัง อาจต้องบังคับหรือควบคุม

                                  • - แยกความคิดจินตนาการของตนเองจากความจริงได้ 

                                  • - ได้ฟังเรื่องน่ากลัว คอยดูแลและทำให้หายกลัว เมื่อเด็กมีความกลัวมากเกินไป 


                                  • งดการดูโทรทัศน์ หรือภาพยนตร์เรื่องผีที่น่ากลัว

                                  • - ต้องเข้าใจอารมณ์ของเด็กอยู่เสมอ เพราะเด็กวัยนี้ จะมีอารมณ์แปรปรวนได้ง่าย

                                • - กระตุ้นให้เด็กคิดหาเหตุและผลที่หลากหลาย โดยใช้คำถามแบบปลายเปิด  

                                • - หากเด็กพูดคำหยาบ คำด่า ไม่ควรดุหรือลงโทษ ควรอธิบายให้เด็กฟังว่า  

                                • ไม่มีใครชอบฟังคำพูดแบบนี้

                                    • - เมื่อเด็กถามคำถามเกี่ยวกับเรื่องเพศ ความแตกต่างของหญิงชาย หรือ 

                                    • ถามว่า เด็กมาจากไหน ควรตอบอย่างง่ายๆ ด้วยท่าทีสบายๆ และถูกต้องเท่าที่

                                    • จะเป็นไปได้ ไม่ควรตอบแบบหลอกเด็ก เพราะจะยิ่งทำให้เด็กสับสนในเรื่องนั้นๆ



                                  ขอบคุณข้อมูลจาก http://www.momypedia.com/

                                  ---------------------------------------------------------------------------------------

                                  ***บทความที่เกี่ยวข้อง***

                                  แหล่งท่องเที่ยวสำหรับครอบครัว...เที่ยวสนุก ได้ความรู้ ...ชลบุรี พัทยา สัตหีบ ระยอง

                                  ไม่มีความคิดเห็น:

                                  แสดงความคิดเห็น

                                  แสดงความคิดเห็น